“‘Sponsors van genocide’

Toen de Servische troepen van Milosevic eind jaren '90 Kosovo binnentrokken met als doel een etnische zuivering, kwamen 800.000 Kosovaars-Albanese vluchtelingen naar het noorden van Albanië. Als 17-jarige werkte ik toen met allerlei organisaties zoals de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR om te tolken.

In het dorpje Tropoja e Vjeter was er een punt waar vluchtelingen opgevangen werden. Ze kwamen aan in groepen nadat ze soms dagenlang stapten om de grens over te steken.

Dit is oorlog

Medewerkers van UNHCR stelden vragen aan iedereen. Ik tolkte.

Ze stelden vragen aan een vrouw van ongeveer 25 jaar. Maar ze gaf geen antwoord en er kwam geen reactie. Wat later kwam een man achter ons aan. Hij vertelde dat de vrouw met een groep op de vlucht was en met een baby. Haar man was doodgeschoten door de Servische soldaten. Met haar dochter was ze ontsnapt.

Tijdens de vlucht huilde de baby veel. Op een nacht, op weg naar Albanië, zag de groep vluchtelingen dat de Servische troepen niet ver weg waren. De baby bleef wenen.

Alleen wie oorlog meemaakte, kent het, herkent het.

De groep werd bang. Ze vreesden ontdekt te worden door de huilende baby en dat iedereen gedood zou worden. Op alle mogelijke manieren probeerde de moeder haar baby stil te krijgen. Het lukte haar niet. Ze kon haar baby uiteindelijk laten stoppen met huilen, door haar te laten stoppen met ademen.

Dit was oorlog. Dit is het leed van een oorlog die je tekent voor het leven. Alleen wie dit meemaakte, kent het, herkent het. In zowat alle culturen wordt gezegd dat het ergste dat iemand kan overkomen het zien sterven van je eigen kind is. Maar wat als je je eigen kind het leven ontneemt, om anderen te laten leven?

Tussen verdriet en onverschilligheid

De afgelopen jaren dacht ik vaak aan deze ervaring. Ik denk soms: 'Wat als ik met mijn kinderen in Gaza zou leven?' Ik probeer het me in te beelden, maar het lukt mij niet. Het is onmogelijk om te weten hoe het is voor ouders in Palestina. Net als op zoveel andere plaatsen waar kinderen worden gedood, soms voor de ogen van hun ouders, soms samen met hun ouders.

Het lukt me niet om dat in te beelden. En dat niet alleen: ik kan ook niet genoeg meeleven. Soms neem ik het mezelf kwalijk, want ik wil niet onverschillig worden voor het leed van de ander.

Soms denk ik dat het voor een mens onmogelijk is om door dezelfde beelden van onrecht die maanden- of jarenlang dagelijks worden herhaald, nog steeds geraakt te worden. Soms ben ik verontwaardigd en verdrietig.

Ik heb veel vragen en weinig antwoorden. Als ik, die de oorlog in Kosovo van zo dichtbij zag, zich soms onverschillig voelt, hoe is het dan voor de mensen die nooit oorlog kenden?

Hoe kunnen zij zich inbeelden wat oorlog doet met een mens? Met een kind dat onder vallende bommen en suizende kogels opgroeit? Met een ouder die het eigen kind niet kan beschermen? Met een land als genocidepleger dat doelbewust kinderen vermoordt?

De genocidepleger als ‘de kant van het licht’

Ik hoor politici die nooit oorlog meemaakten of van dichtbij zagen kant kiezen. ‘De kant van Israël is de kant van het licht’, zei Belgisch premier Bart De Wever. 

De politieke elite duwt ons elke dag meer en meer in conflict, oorlog en militarisme.

Ze zeggen dat we ons moeten mobiliseren voor oorlog. Dat we ons moeten voorbereiden op oorlog. Dat de enige manier vooruit het "investeren" van ons belastinggeld in wapens en oorlogsvoering is. Ik hoor en zie hoe mensen die het goed menen met de mens en de wereld, hiervoor vallen en geloven dat dit inderdaad de enige manier is.

Het is afschuwelijk en wraakroepend. De politieke elite duwt ons elke dag meer en meer in conflict, oorlog en militarisme. Zeggen dat we moeten "investeren" in militarisme, zoals Bart De Wever of Ursula von der Leyen doen, is volledig genormaliseerd. Het zijn diezelfde Belgische en Europese politici die Israël ophemelen en beschermen terwijl het een genocide pleegt in Gaza en het internationaal recht schendt in totale straffeloosheid.

Anno 2025 worden door Israël kinderen levend verbrand, gezondheidswerkers koelbloedig geëxecuteerd en begraven samen met hun ambulances, en verhongerende burgers door scherpschutters gedood op plaatsen voor voedselbedeling. Hoe grof de schendingen en hoe akelig de genocidaire daden ook zijn, alles wordt genormaliseerd.

De hypocrisie is grenzeloos. Israël schendt de mensenrechten en krijgt daarvoor het fiat en de steun van machthebbers in de Verenigde Staten, maar ook in de Europese Unie. En diezelfde politieke elite ziet zichzelf en de EU als beschermer van de universele mensenrechten.

Maar hoe kan de EU daarvan de "beschermer" zijn als het economisch, financieel, militair en politiek Israël steunt terwijl het land 100.000 burgers en kinderen doodde? 56.000 van de gedode burgers zouden vrouwen en kinderen zijn, bleek uit onderzoek van de University of London.

Hoe kan de EU drager zijn van mensenrechten terwijl de VN, mensenrechtenorganisaties en genocide-experts zeggen dat westerse landen moeten erkennen dat er een genocide aan de gang is? Dat de EU-landen Israël niet langer zou mogen steunen, maar de politieke elite in het hele Westen nog steeds als een blok achter Israël staat?

Hoe kan deze onwaardige en medeplichtige politieke klasse nog in de spiegel kijken? Velen van deze politici zijn ouders. Hoe kunnen ze 's nachts nog slapen, terwijl ze een genocide doodzwijgen?

Genocide is lucratief

Niet alleen de VS sponsort de genocide in Palestina. Ook Europese landen, waaronder België, doen dat.

De komende maanden zal BNP Paribas tot 20 miljard euro winst aan zijn aandeelhouders, waaronder de Belgische staat, verdelen. 

Recent VN-onderzoek laat zien dat niet alleen landen, maar ook bedrijven direct betrokken zijn als sponsors van de genocide. De organisatie publiceerde een lijst met bedrijven die deel uitmaken van de grootste multinationals ter wereld. Het gaat om Amerikaanse bedrijven, zoals Microsoft, Alphabet, Amazon, Chinese bedrijven zoals Bright Dairy & Food, Zuid-Koreaanse bedrijven zoals HD Hyundai en vele Europese bedrijven.

Eén van die Europese bedrijven is de bank BNP Paribas, die samen met de Britse bank Barclays via staatsobligaties de genocide in Palestina financieren. De komende maanden zal BNP Paribas tot 20 miljard euro winst aan zijn aandeelhouders, waaronder de Belgische staat, verdelen.

Datzelfde VN-onderzoek keek ook naar de wapenindustrie die duizelingwekkende winsten maakt in Israël en de genocide liefst ziet verder duren. In 2023 en 2024 spendeerde Israël 65% meer aan de wapenindustrie. Het gaat intussen om 46,5 miljard dollar (bijna 40 miljard euro, red.), wat per capita het hoogste bedrag ter wereld is.

Nochtans mogen ook bedrijven het internationaal recht niet schenden en kunnen ze hiervoor aansprakelijk gesteld worden. Maar daar liggen ze niet van wakker. Voor hen is het business as usual.

Ik weet wel dat in België 100.000 mensen de straat op kwamen tegen de genocide en een rode lijn trokken. Alleen deden de machthebbers, net zoals in andere EU-landen, dat niet. Zolang ze blijven kiezen voor oorlog, militarisme of de sponsoring van de genocide, staan zij aan de kant van de oorlog en de genocidepleger.

De geschiedenis zal aantonen dat Israël kolonisator en genocidepleger is. Net zoals het apartheidsregime in Zuid-Afrika zal dat in de geschiedenisboeken worden geschreven. En die zullen ook laten zien dat Donald Trump, Mark Rutte, Ursula von der Leyen, Kaja Kallas, Bart De Wever en hun collega's aan de verkeerde kant stonden.

De keuze voor oorlog en militarisme bracht altijd oorlog en vernietiging met zich mee. Dat zal het altijd doen. We zien dat vandaag in Oekraïne, Congo, Soedan en Palestina. Ik zag dat op mijn 17de in Kosovo.

Oorlog maak dat wat ondenkbaar is een realiteit. Zoals een moeder die haar eigen kind het leven ontneemt. Of zoals een genocide die zich vandaag voor onze ogen afspeelt.