Waterschaarste doemt wereldwijd op

Schoon water is een basisbehoefte: om te drinken, voor sanitaire voorzieningen en voor de industrie, de landbouw en energieproductie. Waterbeheerders en beleidsmakers worstelen nu al regelmatig met waterschaarsteproblemen, maar die zullen tegen het einde van de eeuw nog sterk toenemen, blijkt uit de studie in Nature Climate Change.

De studie baseert zich op complexe computermodellen, die zowel rekening houden met de impact van de klimaatverandering als met sociaal-economische ontwikkelingen. Die beïnvloeden niet alleen de beschikbaarheid en de kwaliteit van water, maar ook hoe de vraag naar water in de toekomst evolueert.

Momenteel woont naar schatting 55 procent van de wereldbevolking in gebieden die minstens één maand per jaar met een gebrek aan schoon water kampen. Tegen het einde van de eeuw kan dat percentage oplopen tot 66 procent, stellen de onderzoekers.

Sterke regionale verschillen

De toename in waterschaarste wordt overal ter wereld verwacht, maar niet overal in dezelfde mate. In West-Europa en Noord-Amerika komt het maar een aantal maanden per jaar voor en dat heeft voornamelijk te maken met de beschikbare hoeveelheid water. In ontwikkelingslanden daarentegen komt waterschaarste veel vaker voor, zijn de periodes langer, en ligt de oorzaak zowel bij de afnemende hoeveelheid als bij de povere kwaliteit van water.

‘De toename in waterschaarste is het grootst in het Globale Zuiden.’

‘De toename in waterschaarste is het grootst in het Globale Zuiden, meestal veroorzaakt door een combinatie van snelle bevolkingsgroei en economische groei, klimaatverandering en verslechtering van de waterkwaliteit’, zegt hoofdauteur Edward Jones, geograaf aan de Universiteit van Utrecht.

Kwaliteit: de onzichtbare factor

Waterkwaliteit – cruciaal voor veilig watergebruik – krijgt nog altijd relatief weinig aandacht in studies naar waterschaarste, zegt Jones. ‘Eerdere schattingen richtten zich nog steeds voornamelijk op de hoeveelheid beschikbaar water’, legt hij uit. ‘Toch hangt veilig gebruik van water ook af van de kwaliteit.’

Het gebrek aan schoon water vormt een belangrijk risico voor zowel mensen als ecosystemen, zegt hij. ‘Het probleem is steeds moeilijker te negeren. Ons werk benadrukt dat we, naast het substantieel verminderen van ons watergebruik, ons ook sterk moeten richten op het verminderen van watervervuiling om het tij van de wereldwijde watercrisis te keren.’