“‘Sint-Jacobskerk in Gent wordt hefboom voor integratie’

De Sint-Jacobskerk wordt immers een plek waarin esthetische waardering voor erfgoed, creativiteit en omgaan met armoede elkaar vinden, zonder dat onze westerse identiteit voor nieuwkomers een beperkende factor wordt. Een gedeeld omgaan met ieders verleden en identiteit waarbij - naar het voorbeeld van Tina De Gendt in haar boek Ons gedeeld verleden - nieuwkomers via actieve creatieprocessen (in de ruimste betekenis) hun stem kunnen laten horen. Haast 40% van de Gentse inwoners is van een buitenlandse herkomst waaronder een toenemend aantal Oekraïners, Bulgaren en Chinezen.

Eén van de mooiste monumentale kerken van Gent wordt een plek gedragen door een mondiale, intergenerationele en interlevensbeschouwelijke dialoog en uitwisseling, gegrond in de universele regel: "Behandel de ander zoals je zelf behandeld wilt worden.”

Het House of Compassion sluit nauw aan bij het Gentse beleid rond Monumentale Kerken Gent — de koepelvereniging die instaat voor het behoud en de uitstraling van het rijke erfgoed in Gentse gebedshuizen. Het initiatief past binnen het ruimere streven van Gent om kerkelijke erfgoedlocaties een maatschappelijk relevante invulling te geven, waar spiritualiteit en sociaal engagement elkaar versterken. Schepen Christophe Peeters, zelf vrijzinnig, die de bevoegdheden Financiën, Stedenbouw, Erfgoed, Herbestemming van kerken en het toezicht op erediensten en levensbeschouwelijke organisaties combineert, geeft aan dat de nieuwste meerjarenbegroting 2026–2031 middelen voorziet voor de broodnodige verwarmingsinstallatie in de anders kille kerkruimte. Voor Peeters moet het House of Compassion uitgroeien tot een plek die bijdraagt aan de structurele aanpak van armoede.

Universele broederschap

Het initiatief sluit aan bij de encycliek Fratelli Tutti van paus Franciscus, waarin hij pleit voor universele broederschap en sociale vriendschap als fundamenten voor een rechtvaardige samenleving. Tegelijkertijd borduurt het House of Compassion verder op de sociale leer van de kerk, verankerd in het Rerum Novarum (1891) van paus Leo XIII, in lijn met de ambities van de huidige paus Leo. Het bisdom rekent op “Space for Grace” het network dat plaatselijke gemeenschappen inhoudelijk en financieel wil versterken in learning communities. 

Een eeuwenoude traditie van barmhartigheid wordt voortgezet. Bisschop Lode Van Hecke ziet een historische parallel met de orde van de trinitariërs, opgericht in 1198 met als doel christelijke slaven te bevrijden. Vaak betrof het zeevaarders die door moslimkapers gevangen werden genomen—Turkse en Marokkaanse dekbestormers joegen op schepen, waaronder die van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. De trinitariërs bemiddelden en stelden middelen ter beschikking om hun lot te verlichten. In 1642 kreeg de orde erkenning in Gent van bisschop Antonius Triest, met een vestiging in de Sint-Jacobskerk. De Gentse tak kende een dubbele missie: enerzijds het vrijkopen van slaven, anderzijds het verdiepen van het religieus bewustzijn rond het mysterie van de Heilige Drievuldigheid—het oeroude christelijke symbool van eenheid in verscheidenheid. Vandaag klinkt die spirituele oproep tot mededogen opnieuw in dezelfde kerk. De geschiedenis lijkt zich te herhalen, zij het in een andere gedaante: waar vroeger slaven publiekelijk verhandeld werden in havens, leven vandaag miljoenen mensen in moderne slavernij—gedwongen arbeid, seksuele uitbuiting en schuldslavernij.

Bisschop Lode Van Hecke van Gent heeft zich tijdens zijn ambtsperiode krachtig ingezet voor de interlevensbeschouwelijke dialoog, in het bijzonder met de moslimgemeenschap. Hij spreekt openlijk over zijn vriendschappen met moslims die hem hielpen zijn eigen geloof te verdiepen: 'Mijn moslimvrienden zijn voor mij interessant juist omdat ze zo verschillend zijn.' Gent haalt haar kracht uit een mozaïek van verscheidenheid. Die rijkdom aan overtuigingen moeten we koesteren door samenwerking, dialoog en wederzijds respect.